Aandacht geven aan patiëntveiligheid
In de medisch specialistische zorg zijn vanuit de werkvloer vele initiatieven ontwikkeld die bijdragen aan een verbetering van patiëntveiligheid. Hier vind je enkele initiatieven terug waar ook jij gebruik van kunt maken. Dit kan in een (landelijk of regionaal) netwerk met andere zorgprofessionals zijn, of op wat kleinere schaal in je eigen zorginstelling. Daarnaast vind je handige tools en handvatten om zelf aan de slag te gaan. Blijf aandacht vragen voor veilige zorg!
Gedurende het programma zijn handige tools en werkdocumenten ontworpen, waarmee je samen met je collega’s in je zorginstelling kunt werken aan je eigen verbeterstap in patiëntveiligheid. Naar eigen inzicht te gebruiken.
- Droomposter met verdiepende vragen
Gebruik een droomposter om naar je ideaalbeeld toe te werken. Beschrijf in kleine stapjes de acties waarmee je direct kunt starten. Je kunt de droomposter zelf uitprinten of hier als beschrijfbare PDF downloaden.
- Droomposter Safety-II
Deze droomposter is gebruikt in het leerprogramma en maakt concreet wat je kunt doen vanuit de Safety-II gedachte.
- Breng jouw micro-experiment verder - werkboek
Je hebt een goed idee, maar dan? Waar begin je, wie betrek je? Hoe breng je jouw idee verder in je instelling? Deze stappen helpen je op weg.
- Vraag & Aanbod poster
Hoe kun je elkaar helpen bij kleine vragen? Hang een Vraag & Aanbod poster op binnen je afdeling of team of tijdens een bijeenkomst. Je kunt het zien als een marktplaats. - Kletspotkaartjes
Download deze handige kletspotkaartjes en breng zo het gesprek over patiëntveiligheid op gang.
De missie om de volgende stap te zetten in patiëntveiligheid werd versterkt door de inzet van een landelijk netwerk van ambassadeurs patiëntveiligheid. Samen goede zorg verlenen en continu leren en verbeteren. Een multidisciplinaire groep ambassadeurs blijft actief in het verspreiden en versterken van het gedachtegoed van Tijd voor Verbinding. Lees meer over de aanpak van dit netwerk.
Het programma Tijd voor Verbinding ging uit van het verbeteren van de zorg voor patiënten door van elkaar te leren. Je hoeft namelijk niet alles zelf uit te vinden. Zorginstellingen kunnen veel van elkaar leren rondom eenzelfde thema. Daarom zijn er op de drie TvV-thema's multidisciplinaire leer- en verbeternetwerken gestart, die gedurende het programma zijn gegroeid en doorontwikkeld. Sluit je aan of kom in contact.
In 2024 is twee keer een tweedaags leerprogramma georganiseerd. Uitgangspunt was het leren door reflectie op de dagelijkse praktijk (Safety-II), waarbij de nadruk lag op de processen (Work as Done) en niet primair op de uitkomsten. In een mediatheek is voor iedere geïnteresseerde informatie te vinden over het ‘leren door reflectie op de dagelijkse praktijk’ (Safety-II), opgesplitst in kennis, inspiratie en praktische handvatten.
In de praktijk weten mensen vaak wel wat ze willen veranderen op de werkvloer, maar niet hoe dat te doen. Dit stappenplan is een hulpmiddel om aan de slag te gaan. Hiermee zorg je voor verandering binnen je team en weet je die verandering ook nog eens te behouden.
Dit stappenplan en de infographic zijn ontwikkeld door het initiatief KwaliTIJD, een samenwerking tussen Zorgevaluatie & Gepast Gebruik (ZE&GG) en Vereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN).
Laat je inspireren door eerdere acties en algemene tips voor het organiseren van de Week van de Patiëntveiligheid.
- Raad van Bestuur, verpleegkundigen, staf en cliëntenraad lopen gezamenlijk een aantal veiligheidsrondes; en laten bijvoorbeeld een Kletspot achter.
- Managers gaan in gesprek op de afdelingen, na een uitvraag waar men trots op is als het gaat om patiëntveiligheid. Initiatiefnemers krijgen een ‘echte’ duim.
- De week inrichten met een programma, waarbij iedere dag een thema uitgelicht wordt met een podcast, sketch en inspiratiesessie. Hiervoor is een eigen (ludieke) Youtube en Spotify playlist gemaakt vanuit het ziekenhuis. Door humor en laagdrempeligheid laat het ziekenhuis zien dat patiëntveiligheid iets van iedereen is. Zie een voorbeeld sketch en intranet aankondiging ter inspiratie. Meer info via: kwaliteit@treant.nl.
- Woordwolken: medewerkers kunnen deze hele week twee woordwolken vullen via een link op het intranet. Gevraagd wordt: Waar ben je trots op met betrekking tot de patiëntenzorg (op jouw afdeling)? Welke mogelijkheden zie jij voor het verbeteren van de patiëntveiligheid (op jouw afdeling)? De afdeling K&V verwerkt dit in een woordwolk.
- Elke dag een lunchbijeenkomst met een thema zoals het multidisciplinair gesprek met de patiënt, menselijke factoren bij patiëntveiligheid, antistolling, patiënttevredenheid voor de palliatieve patiënt.
- Gluurmuur waarop verbetertrajecten worden gepresenteerd. Aan de hand van criteria stelt een jury een winnaar vast. Daarnaast gaan deelnemers ook op bezoek bij de afdelingen van de verbetertrajecten.
- Spel organiseren: vraag op een ludieke manier aandacht voor veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan 'Raad het geluid', waarbij men een geluid kan raden passend bij het thema, bv. persoonlijke hygiëne van medewerkers tijdens werk.
- Infostand opzetten in de centrale hal van de zorginstelling waar je in gesprek gaat over allerlei thema's, bijvoorbeeld ‘Veilige zorg: daar zorgen we samen voor!’. In sommige zorginstellingen is hierbij ook de cliëntenraad vertegenwoordigt bij de stand. De infostand is toegankelijk voor alle medewerkers.
- Organiseer een Kwaliteit & Veiligheid café waar ruimte is voor presentaties, workshops etc. Dit kan ook in de vorm van online-bijeenkomsten op een vast moment, waarbij succesvolle initiatieven gepresenteerd worden om andere (verpleeg)afdelingen te inspireren.
- Verbetermarkt: een (mid)dag samen leren en inspireren waarbij je verschillende activiteiten combineert, zoals een workshop, bezoek aan een afdeling, veiligheidsrondes of een minisymposium.
- Een symposium met als thema patiëntveiligheid organiseren, samen met andere instellingen in de regio. Ga samen het gesprek aan over initiatieven, verbeteracties, best-practices, maar ook barrières op het gebied van het werken aan kwaliteit en patiëntveiligheid.
- Gebruik een fysieke kletspot om het gesprek over patiëntveiligheid stimuleren. Deze is gevuld met allerlei vragen over het dagelijkse werk, veiligheid en samenwerking. Zet ‘m neer tijdens het werkoverleg, kwaliteits- of evaluatiegesprek en maak even Tijd voor Verbinding!
Door programma Tijd voor Verbinding zijn talrijke voorbeelden van activiteiten opgehaald uit instellingen uit het hele land. Maar hoe pak je de organisatie nu handig aan? Gebruik de tips hieronder.
Tips voor een goede voorbereiding en aanpak:
- Zorg voor voldoende voorbereidingstijd. Zeker als je de agenda's van middenmanagement of RvB wilt inplannen met een bijdrage of bezoek aan een afdeling.
- Denk ook eens aan andere functionarissen die deze themaweek misschien willen dragen, laat hen zelf het voortouw nemen. Creatievelingen komen soms met nieuwe ideeën of invalshoeken.
- Dit betekent niet meteen dat je alles zelf moet doen. Het is helpend als iemand (een externe partij of collega) de rol heeft om de voortgang te bewaken, bijv. door goede vragen te stellen en een taakverdeling te maken. Bedenk goed wie deze rol zou kunnen vervullen in je zorginstelling, benut alle talenten.
- Maak je niet te druk over wie welke rol heeft (vorm & structuur), maar kijk naar wie wat kan organiseren in deze themaweek. Op het inhoudelijke thema komen vaak voldoende energie en ideeën.
- Een combinatie van activiteiten maakt deze themaweek nog krachtiger. Zo kun je nog meer en breder aandacht vragen voor patiëntveiligheid, over alle afdelingen heen. Denk daarbij verder dan een activiteit, bijv. door dagelijks een bericht of thema op intranet te delen.
- Je kunt Week van de Patiëntveiligheid ook koppelen aan of integreren met andere initiatieven zoals een LEAN-verbeterfestival, eventueel zelfs op een ander moment in het jaar.
Tijd voor Verbinding organiseerde gedurende het programma 4 maal een patiëntveiligheidscongres en wist hierbij jaarlijks meer dan 800 zorgprofessionals, (beleids)adviseurs kwaliteit en veiligheid, patiënten en leidinggevenden/managers rondom patiëntveiligheid samen te brengen. Ieder congres stond in het teken van inspiratie, kennisuitwisseling en netwerken en bood een keur aan workshops, masterclasses, inspiratiesessies en lezingen.
Noteer voor 2025 30 oktober in je agenda voor het volgende congres!