In de video wordt nog gesproken over ACP (advance care planning), inmiddels noemen we dit proactieve zorgplanning (PZP).
Proactieve zorgplanning op de polikliniek in Ziekenhuis Gelderse Vallei
Kwetsbare patiënten krijgen op de polikliniek van Ziekenhuis Gelderse Vallei een pro-actief gesprek over behandelwensen. Een patiënt krijgt zo de mogelijkheid om doelen en voorkeuren voor toekomstige medische behandelingen en zorg vast te leggen en te bespreken met familie en zorgverleners. Met Proactieve zorgplanning (PZP) is er meer aandacht voor passende zorg en worden ongewenste behandelingen voorkomen en mogelijke schade bij de patiënt tegengegaan.
‘Van tevoren nadenken over welke behandelingen wel of niet wenselijk zijn’
In het kort
Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) wilde meer gepaste zorg bieden door in een gepland, poliklinisch proactief zorggesprek te onderzoeken wat voor de patiënt belangrijk is en welke zorg het beste aansluit op de wensen van de kwetsbare patiënt. Ontstaat er een acute situatie, dan is helder wat de patiënt wel of niet wil en kan een passende behandeling worden ingezet.
Werkwijze
Vanuit het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) worden medisch specialisten gestimuleerd om zichzelf de surprise question – ‘Zou het mij verbazen als deze patiënt binnen één jaar overlijdt?’ – te stellen bij iedere patiënt op het reguliere poliklinische spreekuur. Is het antwoord ‘nee’, dan nodigt de specialist de patiënt uit voor een poliklinisch PZP-gesprek. De patiënt ontvangt vooraf informatie en een voorbereidende vragenlijst, die in samenwerking met de Patiëntenfederatie Nederland, speciaal voor deze gespreksvoering, is ontwikkeld.
Het gesprek duurt een uur en wordt gevoerd aan de hand van een begeleidend script. De verpleegkundig specialist of verpleegkundig consulent (van het betreffende specialisme) begint het gesprek en na ongeveer drie kwartier sluit de medisch specialist aan en krijgt een samenvatting van de verpleegkundige. Samen wordt bekeken of er aanvullende informatie nodig is, of er specifieke behandelwensen bestaan en tot slot bespreken zij de wenselijke medische zorg in verschillende levensbedreigende situaties. Soms is een vervolgafspraak nodig of wordt doorverwezen naar het palliatief team voor verdieping en verdere begeleiding of naar de huisarts.
In het dossier komt een verslag van het gesprek en de gemaakte behandelafspraken. De verpleegkundige stuurt een brief met de afspraken en samenvatting naar zowel de huisarts als de patiënt. De patiënt kán van deze brief een wilsverklaring maken door deze te ondertekenen.
Per specialisme is er structureel ruimte voor PZP-gesprekken. Het gaat vaak om 1 à 2 gesprekken per week.
Inspiratie
‘Ziekenhuis Gelderse Vallei pakt het PZP-gesprek op een zeer gestructureerde, multidisciplinaire manier aan met getrainde professionals; dat werkt erg inspirerend.’
- De patiënt krijgt de regie door gezamenlijk behandelwensen en zorg te bespreken.
- De tandemconstructie van verpleegkundige en arts tijdens het gesprek werkt. Dit geeft werkplezier voor de verpleegkundige en scheelt tijd voor de specialist.
- Door gespreksresultaten te delen in de hele keten wordt het belang onderstreept, ook bij de ketenpartners.
- Iedereen wil doen wat goed is, dat geeft werkvoldoening en een positief gevoel.
- Er is een ‘centrale PZP-polikliniek’ zodat specialismen die geen verpleegkundige hebben wel PZP-gesprekken kunnen aanbieden. Een verpleegkundige van het palliatief team voert in dat geval het gesprek samen met de hoofdbehandelaar.
- Het palliatief team speelt een grote rol in de organisatie en het voeren van de PZP-gesprekken.
- Er is een projectleider aangesteld die ook promotieonderzoek doet en de doorontwikkeling in de regio. De regio Gelderse Vallei werkt toe naar een uniforme ketenbrede aanpak van PZP.
Tips & tricks
- Start met professionals die de meerwaarde zien.
- Maak een plan van aanpak en zoek steun en commitment bij management en Raad van Bestuur.
- Train betrokken artsen en verpleegkundigen in het voeren van PZP-gesprekken.
- Zorg voor duidelijke borging in het EPD.
- Adequate coördinatie van poliklinieken en zorgpad is nodig voor verdere ontwikkeling en goede bereikbaarheid.
- Financiering van de pilot kwam uit innovatiegelden en transformatiegeld. Nu is het onderdeel van de begroting/ziekenhuisbudget. Zorgverzekeraar Menzis ondersteunt het project.
- Continue evaluatie van de bekostiging is onderdeel van het zorgpad.
- Twee keer per jaar wordt een evaluatie met alle disciplines van de afdelingen gehouden.
- Intervisie maakt het bespreken van problemen en delen van ervaringen mogelijk – hetgeen zorgprofessionals ondersteuning biedt en de kwaliteit van de gesprekken bevordert.