Interculturele communicatie op maat bij levenseindezorg OLVG

Kwetsbare ouderen Samen kiezen o.b.v. waarden, doelen en kwetsbaarheid
Instellinginformatie Perifeer ziekenhuis | OLVG West

Aan het einde van het leven draait het vaak om wat de patiënt écht belangrijk vindt. Wat belangrijk is, verschilt echter van persoon tot persoon. Culturele en religieuze waarden en normen spelen mee. Soms heeft de patiënt of familie andere wensen dan wat de zorgverlener kan of wil bieden. Dat kan leiden tot conflicten en ethische dilemma’s. Daarom is in OLVG een leidraad ‘Interculturele communicatie op maat rondom de levenseindezorg’ gemaakt. Deze leidraad biedt handvatten hoe je op de werkvloer omgaat met verschillende levensopvattingen over de levenseindezorg en hoe je in gesprekken aandacht hieraan besteedt.

beeld Pharos: voorlichtingsfilms - In gesprek

 

In het kort

In OLVG komt al jaren een groep (kwetsbare) ouderen met een migratieachtergrond. Vanuit OLVG is er een werkwijze ontwikkeld om bij deze doelgroep dementie te diagnosticeren. 

Op de geriatrie-afdeling werden ook steeds vaker kwetsbare ouderen met een migratieachtergrond opgenomen. Gesprekken over beslissingen rond het levenseinde en behandelbeperkingen gaven soms problemen wegens verschil in inzicht en visie over het einde van het leven en sterven.

In OLVG zijn diverse trainingen en vormen van kennisdeling ontwikkeld om in te spelen op goede interculturele communicatie tussen zorgverleners en patiënten.

Scholingen

Pharos-training

OLVG ontwikkelde samen met Pharos de training C: ‘Communicatie over levenseindebeslissingen met oudere migranten en hun familie’. 

Deze scholing is ook toegankelijk voor (beschouwende) medisch specialisten, artsen in opleiding, specialisten ouderengeneeskunde, huisartsen, verpleegkundig specialisten en kan in-company worden gegeven.

De scholing bestaat uit een theoretisch deel (o.a. over WGBO). Ook wordt ingegaan op de invloed van culturele achtergrond en andere factoren zoals religie, kennis en laaggeletterdheid op wat ‘goed sterven’ is. In het praktische deel van deze scholing worden gesprekken geoefend met een trainingsacteur (met een migratieachtergrond).

OLVG-training interculturele zorg

Deze training richt zich op kennis, vaardigheden en attitude in de levenseindezorg voor de diverse patiëntengroepen binnen OLVG. De ontwikkelde leidraad ‘Interculturele communicatie op maat rondom de levenseindezorg’ vormt hier het uitgangspunt. Het belangrijkste doel is mensen bewust te laten zijn van hun eigen culturele perspectief en te streven naar bereidheid je in een ander perspectief te verdiepen.

De training is OLVG-breed en bewust multidisciplinair om van elkaar te leren en inzicht te krijgen in elkaars werk. Vanuit het toepassen van de OLVG-leidraad en de Pharos-praatkaarten en korte lijnen met de ontwikkelaars van de materialen, worden praktijkervaringen snel verwerkt en zo nodig verbeterd. 

OLVG e-learning

Recent is een e-learning over interculturele zorg ontwikkeld, voor iedereen in OLVG toegankelijk. De e-learning maakt o.a. gebruik van begrippen uit het boek ‘Interculturele communicatie in de zorg, kennis, vaardigheden en houding voor zorgprofessionals’. 

Inspiratie

  • Na de pilot-training ‘Communicatie over levenseindebeslissingen met oudere migranten en hun familie’ van Pharos en OLVG werd de self-efficancy van de deelnemende artsen (in opleiding) onderzocht. Zij voelden zich na de training competenter dan voorheen (gemiddelde score van 6,3 naar 7,0). 
  • Zowel de kennis over cultuur en religie, als ook de vaardigheden in het spreken met patiënten en families met beperkte gezondheidsvaardigheden, als het bespreken van ethische dilemma’s werden als zinvol en bijdragend ervaren.
  • Zorgverleners zelf merken dat ze beter maatwerk kunnen bieden bij ouderen en hun families met een migratieachtergrond. Hierdoor is er minder huiver voor conflicten met families.
  • De arts-assistenten geven aan dat ze hebben geleerd minder direct te zijn en oog te hebben voor meer indirecte manieren van communicatie.

Tips & Tricks

Zet een werkgroep op met een brede multidisciplinaire samenstelling en het liefst enige culturele diversiteit. Dit helpt bij de implementatie. In de werkgroep bij OLVG zitten artsen, verpleegkundigen en iemand vanuit het leerhuis.

Met betrekking tot de trainingen:

  • Het is leerzaam te oefenen met een trainingsacteur.
  • Het is belangrijk goed te toetsen wat vraag en behoeften zijn van de groep waar je de training aan geeft.
  • Als mensen deelnemen, doen ze dat vaak omdat ze dilemma’s ervaren in hun dagelijkse professionele handelen. Ze komen echter zelden met de vraag om een scholing cultuursensitieve zorg.
  • Sommige deelnemers van de cursussen verwachtten een ‘kookboek-benadering’ (bij cultuur X moet je Y doen), maar dat werkt niet zo, het is altijd maatwerk. Het gaat om persoonsgerichte geïndividualiseerde zorg op maat.

Contactpersoon

Jos van Campen
Jos van Campen
Klinisch geriater
Miriam Goudsmit
Miriam Goudsmit
Klinisch psycholoog/psychotherapeut
Mieke Bil
Mieke Bil
Verpleegkundig specialist geriatrie AGZ

Toestemming plaatsen cookies

Deze website maakt gebruik van functionele, statistische en social media & overige cookies. Als je wilt aanpassen welke cookies en scripts gebruikt mogen worden, dan kun je hieronder jouw instellingen wijzigen.

Meer informatie is beschikbaar in de privacy- en cookiestatement.