Om patiënten actief te betrekken bij het verbeteren van de zorg, richtte het Deventer Ziekenhuis een speciaal programma Patiëntenparticipatie op. Het programma bestaat uit vier verschillende onderdelen: laaggeletterdheid, samen beslissen, Sallandse aandacht en patiënt-ervaringsmetingen. De patiënt krijgt hiermee een stem en ervaringen worden meegenomen in de verbetering van zorg. Het resulteert in een betere kwaliteit van zorg en een hogere patiënttevredenheid.
Sluiten
Patiëntervaringen als input voor het multidisciplinair gesprek Deventer ziekenhuis
Multidisciplinair gesprek
Multidisciplinair gesprek met de patiënt | Betrekken van de patiënt
Instellinginformatie
Perifeer ziekenhuis | Deventer Ziekenhuis
In het kort
‘Teruggaan naar het waarom. We doen het voor en met de patiënt. Vanuit die gedachte werken we aan patiëntenparticipatie. Niet omdat iedereen het doet, maar omdat we dat zo voelen en willen.’
Binnen het thema Patiëntenparticipatie zijn er verschillende instrumenten ontwikkeld en mogelijkheden beschikbaar om patiënten te betrekken bij het verbeteren van de zorg. Een aantal goede voorbeelden worden nader toegelicht.
Patiënt-ervaringsmetingen
Een afdeling of vakgroep die op zoek is naar specifieke ideeën, ervaringen, wensen of behoeften van patiënten ter verbetering van de zorg, klopt aan bij de afdeling Kwaliteit & Veiligheid. Om patiëntervaringen te kunnen meten, maken zij onder andere gebruik van diverse (digitale) tools, zoals spiegelgesprekken, interviews, patiëntenpanel, en vragenlijsten. Voor de vragenlijsten gebruiken zij het systeem van Zenya. Dit systeem biedt ruime mogelijkheden voor uitgebreide, doelgroep- en/of zorgspecifieke vragenlijsten.
Kwaliteit & Veiligheid ondersteunt in het opzetten van een vragenlijst, maar ook in het analyseren van de onderzoeksresultaten en vertalen naar verbetermaatregelen en -doelen.
Co-creatie
Kwaliteitsverbetering kan een aanleiding zijn voor een afdeling om onderzoek op te starten, maar ook co-creatie, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van een zorgpad, kan een reden zijn om een patiënt te betrekken. De ervaring leert dat dit een positief effect heeft bij de implementatie.
In het programma Patiëntenparticipatie zit dan ook een ervaringsdeskundige die meedenkt bij initiatieven. Zo heeft een ervaringsdeskundige waardevolle adviezen gegeven over de publiekscampagne Samen Beslissen.
Het ziekenhuis heeft daarnaast een patiëntenpanel: “De meedenkers van het Deventer Ziekenhuis”.
Toolbox
Het uitzetten van digitale vragenlijsten en ervaringsdeskundigen is onderdeel van een toolbox met verschillende instrumenten die de zorgprofessional kan helpen in de samenwerking met een patiënt.
Inspiratie
Beslis/adviesboom
Het Deventer Ziekenhuis heeft een intranet-site ontwikkeld met daarop veel informatie over hoe je goed met de patiënt kunt samenwerken en samen beslissen. Aan de hand van een soort beslis/adviesboom krijgt de zorgprofessional advies over welke tool toe te passen om de patiënt te betrekken bij het verbeteren van de zorg. Aan de hand van een aantal vragen over: wat wil je ophalen (ervaring, behoefte) en voor welke fase (ontwerp, evaluatie), volgt een advies. Denk hierbij aan:
- opstellen van een vragenlijst
- patiëntvereniging contacten
- interview
- spiegelgesprek; patiënten geven in een groepsbijeenkomst direct hun reactie op de ervaren zorg. De zorgverleners mogen later tijdens de bijeenkomst reageren.
- shadowing; volgen van de ervaringen op het moment dat deze plaatsvinden.
- Delphi-methodiek; mening van patiënten over een bepaald onderwerp op een systematische manier verzamelen en verwerken.
- patiënt uitnodigen aan tafel
- mystery guest
- wachtkamergesprek voeren
De tools zijn geënt op het advies van het participatiekompas. Het ligt aan de fase, het doel en wat aan input van de patiënt nodig is, welke tool het meest geschikt is.
Praktische voorbeelden vanuit Deventer Ziekenhuis
- Ervaringsonderzoek op de dialyse-afdeling met een vragenlijst op een tablet. Een vrijwilliger hielp mee.
- Doorlopend ervaringsonderzoek via internet voor de kliniek en polikliniek: een vragenlijst die de patiënt kan invullen.
- Vragenlijst (enquête van max 2-6 weken) over ervaringen van patiënten en zorgprofessionals met de Beter dichtbij app.
- Het Vrouw-Kindcentrum voert een digitaal patiëntervaringsonderzoek uit waarbij de uitkomsten breed worden gedeeld en de verbetermaatregelen in een pdca-cyclus worden geplaatst om zo te kunnen reflecteren en weer te leren en verbeteren.
Tips & Tricks
- Implementeren van een nieuwe werkwijze vraagt veel tijd. Zorg voor een gedegen implementatieplan. Het kan aanvoelen als overdreven maar is een zeer belangrijke succesfactor.
- Commitment van Raad van Bestuur en medische staf is essentieel.
- Een vast gezicht en ondersteuning vanuit afdeling Kwaliteit & Veiligheid is cruciaal.
- Patiënten vinden het fijn dat er naar hun mening en ervaring wordt gevraagd. In talloze wetenschappelijke onderzoeken is bewezen dat patiëntbetrokkenheid een hogere kwaliteit van zorg oplevert.
- Een toolbox helpt bij het gesprek/in de samenwerking met de patiënt.
- Doel dat patiëntenparticipatie onderdeel wordt/is van de cultuur. Patiënten worden standaard meegenomen in verbeteringen of ontwikkeling van nieuwe processen/zorgpaden. Cultuurverandering vraagt een lange adem
- Een ervaringsdeskundige is onderdeel van de patiëntenparticipatie werkgroep/stuurgroep.
- De zorgprofessionals ervaren ook daadwerkelijk verschil waardoor ze het nut zien en sneller de patiënt betrekken. De intrinsieke motivatie om te willen blijven verbeteren is heel belangrijk.
© Copyright Programma Tijd voor Verbinding 2024
